حوزه نشر اصفهان از بی رغبتی به خرید کتاب تا دگرگونی و تغییرات - وبلاگ همه خوبا

به گزارش وبلاگ همه خوبا ایرنا نوشت: صنعت نشر در ایران قدمتی بیش از یکصد سال دارد و نخستین چاپخانه در ایران به دوران صفویان باز می شود که کشیشان ارامنه در جلفای اصفهان با آن تعدادی دعا و ذکرهای مسیحی را چاپ می کردند.

از این رو صنعت نشر و چاپ به دلیل نهادینه سازی و گسترش فرهنگ مطالعه در بین مردم از جایگاهی خاص برخوردار بوده است. اکنون در کشور 14 هزار ناشر فعالیت دارند که از این تعداد پنج هزار ناشر فعال هستند.

در استان اصفهان دست کم 370 ناشر وجود دارد که بالغ بر 45 درصد آن ها در شهر اصفهان فعالیت می نمایند و سالانه بطور متوسط 2 هزار عنوان کتاب در زمینه های از جمله ادبی و فرهنگی در این استان منتشر می شود.

از سوی دیگر سالهاست که صنعت نشر به مانند صنایع دیگر با مسائل اقتصادی دست و پنجه نرم می نماید، شمارگان کتاب کاهش قابل توجهی داشته است.

اگرچه آمارهای رسمی متوسط شمارگان کتاب را هزار نسخه اعلام می نمایند اما در چند سال اخیر شواهد فراوانی بر ایرادات و نواقص موجود در این آمارها وجود داشته است زیرا بنا به گفته فعالان این صنف رقم واقعی متوسط شمارگان کتاب کمتر از آمارهای رسمی و در حدود 300 تا 500 نسخه است زیرا ناشران بطور معمول از فروش کتاب خود مطمئن نیستند بنابراین با تعداد نسخه های محدودی کار را روانه بازار می نمایند و در صورت استقبال مخاطب چاپ های جدید آن را منتشر می نمایند.

حوزه نشر متاثر از مسائل اقتصادی جامعه

مدیر و موسس انتشارات اسپانه اصفهان گفت: ناشران با مسائل متعدد و عدیده ای اقتصادی روبرو و به نوعی متاثر از آن هستند که از جمله آن می توان به مبحث کاغذ و زینک چاپ اشاره نمود.

محمد هادی عسگری در گفت و گو با ایرنا اضافه نمود: از سویی مسائل اقتصادی موجب شده که کتاب جایی در سبد خانوارها نداشته باشد و فرهنگ کتابخوانی در جامعه بسیار کمرنگ شود.

وی با اشاره به سابقه 9 ساله خود در نشر و چاپ کتاب در زمینه هنر، معماری و ادبیات گفت: بسیاری از افراد جامعه تنها زمانی که مجبور به تهیه کتاب هستند مانند دانش آموزان و دانشجوبان به خرید کتابهای درسی و یاری آموزشی روی می آورند.

این ناشر یادآور شد: اگر هزینه فراوری کتاب بالا نرود و مبالغ فروش افزایش نیابد مردم با فرهنگ استان همچنان علاقمند به خرید کتاب و کتابخوانی هستند.

عسگری اضافه نمود: بسیاری از ناشران دارای انباری از کتابهایی هستند که به لحاظ توزیع و فروش با بی رغبتی خریداران روبرو شده اند.

به گفته وی هر چند ادارات فرهنگ و ارشاد برحسب وظیقه ذاتی خود که حمایت از ناشران است به خرید بعضی از کتاب ها اقدام می نمایند ولی نپرداختن مبالغ در زمان کوتاه و پرداخت پس از ماه ها موجب مسائل اقتصادی بسیاری برای ناشران شده است.

موسس انتشارات اسپانه یادآور شد: همین امر موجب می شود که ناشران از فروش کتاب به ادارات فرهنگ و ارشاد خودداری و در بازار آزاد اقدام به فروش نمایند.

وی همچنین نسبت به توزیع نکردن یکسان کاغذ دولتی انتقاد کرد و گفت: با وجود آنکه تمامی ناشران مجوز و پروانه فعالیت خود را از وزارت فرهنگ و ارشاد دریافت می نمایند ولی بیشترین توزیع در بین انتشارات مستقر در پایتخت صورت می گیرد.

مضاعف شدن مسائل ناشران با انتشارات فایل کتاب در فضای مجازی

مدیر انتشارات بنی هاشم اصفهان گفت: در کنار مسائل متعدد ناشران می توان به انتشارات فایل یا پی دی اف کتابها در فضای مجازی اشاره نمود که این امر مسائل آن ها را دوچندان و مضاعف نموده است.

سیده مریم بنی هاشمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اضافه نمود: شرایط ناشران تا پیش از کرونا و در چند سال اخیر به دلیل افزایش قیمت دلار و گرانی کاغذ، کمبود آن و افزایش هزینه های چاپ بسیار نامطلوب بود.

وی با اشاره به سابقه 20 ساله این انتشارات در زمینه بچه ها و نوجوانان و موضوعات مذهبی ادامه داد: تغییر شرایط جامعه به دلیل شیوع ویروس کرونا و محدودیت ها، تعطیلی ها و مسائل اقتصادی پیرامون تمامی اقشار جامعه به ویژه صنف ناشران را تحت فشار قرار داده است.

مدیر انتشارات بنی هاشم اضافه نمود : به دلیل پایین آمدن قدرت خرید مردم، رغبت آنچنانی برای خرید کتاب در جامعه وجود ندارد و تنها عاملی که انتشاراتی ها را سرپا نگهداشته همانا عشق و علاقه به این حرفه است.

وی با اشاره به محدودیت های وزارت فرهنگ و ارشاد در زمینه توزیع کاغذ گفت: توزیع کاغذ دولتی برمبنای تعداد کارهایی است که ناشران انجام می دهند و به دلیل کاهش تقاضا برای نشر و چاپ، تعداد کارها و متناسب با آن میزان کاغذ توزیعی به ما کاهش یافته است.

این ناشر اصفهانی توضیح داد: در بحث توزیع کاغذ ما مجاز به دریافت 110 بند کاغذ هستیم درحالیکه بعضی دیگر از انتشاراتی ها تا 2هزار بند نیز دریافت می نمایند.

بنی هاشمی با اشاره به اینکه نشر و چاپ کتاب به عنوان یک ابزار فرهنگ ساز در جامعه محسوب می شود حمایت بیشتر مسوولان مربوطه به این صنف را خواهان شد.

کتاب های الکترونیکی تنها چاره برطرف مسائل نشر

مسوول دفتر نشر بوستان مهر اصفهان هم گفت: تنها راه حل برای برطرف مسائل اقتصادی ناشی از چاپ و نشر کتاب وارد شدن در حوزه کتاب های الکترونیکی است.

میلاد ماهان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اضافه نمود: بسیاری از کتابخوانان به دلیل مسائل اقتصادی و وقت و زمان بیشتر تمایل به مطالعه کتاب های الکترونیک در فضای مجازی دارند.

وی با اشاره به سابقه این انتشارات در زمینه کتابهای روانشناسی گفت: با استفاده از نرم افزار طاقچه و کتابراه نسخه ای از فایل کتابها با فرمتهای پی دی اف فراوری و در اپلیکیشن های کتابخوان عرضه می شود.

این ناشر از دلایل دیگر گرایش به سمت کتابهای الکترونیک را تمایل نویسندگان و مترجم ها به انتشارات واقع در استان های قم و تهران و کم شدن درخواست در اصفهان برشمرد و گفت: در این چند سال همیشه با مشکل عرضه کاغذ روبرو بودیم ولی اکنون دیگر از این بابت نگرانی نداریم.

وی زمان بر بودن دریافت مجوز حتی برای یک کتاب 80 صفحه ای را تا حدود سه ماه از دیگر مسائل مربوط به ادارات فرهنگ و ارشاد برشمرد و گفت: بیشترین تاکید این وزارتخانه بر کمیت و تعداد کتاب هاست در حالیکه ما بر کیفیت فراوری تاکید داریم.

ماهان همچنین یکی دیگر از مسائل برای تمدید پروانه فعالیت را داشتن مکان و دفتر برای کسب و کار ذکر کرد و گفت: درحالیکه هزینه های اجاره بصورت سرسام آوری بالا رفته و می توان در منزل هم به این حرفه ادامه داد ولی بتازگی این مقوله مورد تاکید قرار گرفته است.

حمایت از ناشران وظیفه ذاتی فرهنگ و ارشاد

معاون امور فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان گفت: یکی از وظایف ذاتی و اصلی این نهاد، حمایت از ناشران و فعالان عرصه کتاب، چاپ و نشر است.

اصغر مختاری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه یکی از مسائل مهم ناشران گرانی کاغذ بوده است، اضافه نمود: بر این اساس در چند سال اخیر وزارت فرهنگ و ارشاد کاغذ با ارز ارزان قیمت در اختیار آن ها قرار داده است.

وی ادامه داد: در بحث کاغذ تا حدودی مشکل حل شده ولی شاید کافی و بطور کامل تاثیرگذار نبوده باشد.

معاون فرهنگی و هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان اضافه نمود: خرید کتاب های جدید چاپ از ناشران با استفاده از اعتبارات استانی از دیگر سیاست های حمایتی وزارتخانه از این فعالان عرصه فرهنگ و هنر است.

به گفته وی ناشرانی که اقدام به چاپ کتاب های بسیار ارزشمند نمایند علاوه بر حمایت های استانی از یاری های وزارتخانه نیز بهره مند می شوند.

مختاری در پاسخ به علت دیرکرد پرداخت هزینه های خرید کتاب از ناشران گفت: این مشکل به علت تخصیص بودجه هر سه ماه یکبار و یا موکول شدن بودجه های حمایتی و یاریی به ماه های پایانی سال بر می شود.

وی در پاسخ به انتقاد ناشران به توزیع غیریکسان کاغذ بین انتشاراتی ها گفت: تمامی اقدامات مربوط به توزیع کاغذ در سامانه خاص خود و براساس حجم و تعداد آثار صورت می گیرد.

مختاری اضافه نمود: با وجود آنکه کتاب های صوتی و پی دی اف در فضای مجازی بارگذاری می شود ولی باز هم تمایل به خواندن کتاب بصورت فیزیکی در بین مردم وجود دارد.

وی، استقبال مردم اصفهان از خرید کتاب و کتابخوانی را مطلوب ارزیابی کرد و گفت: این مهم در زمان برپایی نمایشگاه کتاب به خوبی خود را نشان می دهد که سال جاری به دلیل شیوع بیماری کرونا امکان برپایی آن وجود ندارد.

معاون فرهنگی و هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان با اشاره به مسائل اقتصادی پیش آمده برای ناشران استان همانند دیگر صنوف به دلیل محدودیت ها و تعطیلی های شیوع کرونا گفت: این افراد به عنوان اقشار آسیب دیده در سامانه کارا ثبت نام کردند و مقرر شد که به آن ها تسهیلات ارزان قیمت داده شود.

معاون فرهنگی و هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان تعداد ناشران استان را حدود 370 باب عنوان نمود که بالغ بر 45 درصد آنها در شهر اصفهان فعالیت می نمایند.

استان افزون بر پنج میلیون نفری اصفهان 24 شهرستان دارد.