تخمدان های پرکیست و ارتباط آنها با تغذیه - وبلاگ همه خوبا

به گزارش وبلاگ همه خوبا، سندرم (نشانگان) تخمدان پلی کیستیک یک عارضه شایع در میان دختران جوان و خانم ها می باشد. از هر 10 زن یک نفر به این بیماری مبتلاست. این نشانگان در حقیقت یک اختلال هورمونی است که می تواند باعث بی نظمی در قاعدگی، رشد موهای زاید و آکنه و حتی ناباروری می گردد و دارای شدت های متفاوت در افراد مختلف است. از آنجا که معمولاً دارای بیش از یک علامت است به آن نشانگان گفته می گردد.

تخمدان های پرکیست و ارتباط آنها با تغذیه

نویسنده: آزاده نجار زاده

دانشجوی دوره دکترای تخصصی تغذیه

سندرم (نشانگان) تخمدان پلی کیستیک یک عارضه شایع در میان دختران جوان و خانم ها می باشد. از هر 10 زن یک نفر به این بیماری مبتلاست. این نشانگان در حقیقت یک اختلال هورمونی است که می تواند باعث بی نظمی در قاعدگی، رشد موهای زاید و آکنه و حتی ناباروری می شود و دارای شدت های متفاوت در افراد مختلف است. از آنجا که معمولاً دارای بیش از یک علامت است به آن نشانگان گفته می شود.

در زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک چه اتفاقی می افتد؟

در این خانم ها میزان هورمون LH به طور معمول بالاتر از زنان سالم است و بعلاوه سطح آن از میزان FSH بالاتر می باشد، بنابراین در این خانم ها افزایش شدید LH که منجر به آزادسازی تخمک شود، وجود ندارد و به همین دلیل معمولاً تخمک گذاری در آنها اتفاق نمی افتد، بنابراین سیکل های عادت ماهانه در خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک بسیار نامرتب بوده و گاه هرگز خونریزی ماهانه ندارند.

از آنجا که افراد مبتلا به این اختلال با احتمال بیشتری نسبت به خانم های سالم دچار بیماری های دیابت، قلبی - عروقی و سرطان رحم می شوند، درمان هرچه زودتر باعث کاهش خطر بیماری و مرگ و میر در آنها می شود.

یکی از راه های مقابله با این بیماری تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی است که کاهش وزن می تواند باعث بهبود شاخص هایی چون قند خون، چربی خون و انسولین شود. کاهش وزن به میزان 5 -10 درصد می تواند منجر به بهبود شرایط شود.

علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک:

1) قاعدگی بی نظم مثلاً ایجاد فاصله بسیار زیاد بین دو پریود یا کوتاه شدن بیش از میزان این زمان.

2) افزایش رشد مو در روی صورت و نقاط دیگر بدن که به آن پرمویی یا هیرسوتیسم می گویند.

3) افزایش وزن و مشکل در کاهش وزن

4) تکه هایی از تیرگی پوست در پشت گردن و منطقه ها دیگر بدن که به آن آکانتوزیس نیگریکانس گفته می شود.

5) افزایش قندخون، انسولین خون و افزایش مقاومت به انسولین و هم تستوسترون در خون

مروری بر یک سیکل طبیعی عادت ماهانه:

1) سیکل پریود زمانی شروع می شود که مغز هورمون های FSH و LH را به تخمدان ها می فرستد. افزایش یکباره میزان LH به تخمدان ها پیام آزادسازی تخمک را می دهد.

2) تخمک آزاد شده در طول لوله های فالوپ حرکت نموده و به سمت رحم می رود. پروژسترون آزاد شده از تخمک باعث افزایش ضخامت دیواره رحم می شود.

3) چنانچه تخمک با اسپرمی لقاح پیدا نکند، دیواره رحم ریزش پیدا می نماید و عادت ماهانه شروع می شود.

4) پس از تمام شدن دوره ماهانه، مجدداً سیکل فوق شروع می شود.

توصیه های غذایی و سبک زندگی:

- سعی کنید وزن خود را کاهش دهید.

- برای کاهش وزن شما باید دریافت کالری خود را کم کنید.

- دریافت غذاهای کربوهیدراتی نظیر نان، برنج، ماکارونی و سیب زمینی را نسبت به قبل کمتر نمایید.

- دریافت غذاهای غنی از فیبر نظیر سبزیجات، میوه ها و حبوبات را افزایش دهید.

- مراقب چربی دریافتی به خصوص چربی های اشباع باشید.

- مصرف غذا در وعده های بیشتر ولی در سهم های کوچک تر به کنترل قند خون شما یاری می نماید.

- تعادل را در مصرف انواع موادغذایی رعایت کنید.

- برای پیشگیری از بروز دیابت، سعی کنید هر هفته حداقل 150 دقیقه ورزش با شدت میانه تا شدید داشته باشید.

- تا حد امکان غذاهای تازه مصرف کنید و از مصرف غذاهای نمک سود شده، کنسروی و دودی خودداری نمایید.

- سعی کنید سبزی ها، میوه ها، حبوبات، غلات سبوسدار، ماهی و یا گوشت بدون چربی، آجیل و مغزها را در رژیم غذایی روزانه خود جای دهید.

- اگر تا به امروز دریافت فیبر غذایی بسیار کمی داشته اید، سعی کنید به تدریج بر میزان آن بیفزایید. اضافه شدن تدریجی فیبر باعث می شود از ابتلا به ناراحتی گوارشی حاصل از دریافت زیاد فیبر جلوگیری شود.

- غذاهای فیبردار شامل انواع سبزی ها، میوه ها و حبوبات را می توان به روش های مختلفی در غذای اصلی، سالاد و یا میان وعده مصرف کرد. از راه های مختلف فیبر دریافتی خود را افزایش دهید.

- قند، شکر و شیرینی را تا حد امکان از رژیم غذایی روزانه خود حذف کنید و به جای آن دریافت کربوهیدرات های پیچیده و غلات سبوسدار را افزایش دهید.

- از مصرف غذاهای فرآیند شده تا حد امکان خودداری نمایید.

- نمک دریافتی خود را کاهش دهید و به جای آن از ادویه ها و چاشنی های دیگر نظیر آبلیموی تازه و گیاهان معطر بهره ببرید.

- تا حد امکان از لبنیات کم چرب استفاده نمایید.

- در هفته دو تا سه بار ماهی مصرف کنید.

- به جای سرخ کردن موادغذایی با روغن، آنها را کباب پز، بریان، فریز یا آبپز نمایید.

- پروتئین نقش مهمی در ثبات قند خون دارد. سعی کنید در هر وعده غذایی یک منبع پروتئینی نظیر گوشت، ماهی، مرغ، لبنیات، تخم مرغ و یا آجیل بگنجانید.

- جهت تنظیم یک برنامه غذایی مناسب با شرایط زندگی و ترجیحات خاص غذایی به یک مشاور تغذیه مراجعه نمایید.

منبع: نشریه دنیای تغذیه، شماره 108

منبع: راسخون